Burzą przedostatni budynek bazy taborów w Strzyży
Od kilku tygodni burzą przedostatni ocalały budynek dawnej bazy 17. Zachodniopruskiego Batalionu Taborów przy al. Grunwaldzkiej, w okresie powojennym mieszczący Gdańskie Zakłady Papiernicze:
Po lekturze „Czarownic, mieszczek, pokutnic”
Wydawnictwa Marpress miłośnikom historii Gdańska jakoś specjalnie przedstawiać nie trzeba. Przysłużyło się naszemu miastu chociażby popularyzacją wiedzy profesorów Andrzeja Januszajtisa i Jerzego Sampa.
„Pan woźny wielkim dzwonkiem na drewnianej rączce obwieszczał początek i koniec przerwy”
Dzieciaki z mojego podwórka rodziły się w szpitalu przy ul. Klinicznej, a uczyły w „dwudziestce ósemce”, działającej w wielkim, nieco ponurym gmaszysku z czerwonej cegły, stojącym przy początku ul. Leczkowa.
„Walentynowicz. Anna szuka raju” – kilka uwag na marginesie
10 lat po IPN-owskiej hagiografii napisanej przez Sławomira Cenckiewicza do sprzedaży trafiła reporterska biografia Anny Walentynowicz autorstwa dwojga znakomitych trójmiejskich dziennikarzy: Doroty Karaś i Marka Sterlingowa.
Kaplica cmentarna przy ul. Trubadurów
Rok 1945 zwykliśmy traktować jako moment, w którym zasadniczo umarł stary, przedwojenny Gdańsk. To znaczne uproszczenie, bowiem on odchodził po kawałku, niepostrzeżenie, w tle codziennej krzątaniny.
„Latem aleją Roosevelta pędzono krowy…”
W odpowiedzi na niezwykle entuzjastyczne przyjęcie wspomnień pani Sylwii Baranowskiej postanowiłem przypomnieć Wam wspomnienia spisane na moją prośbę kilka lat temu przez pana Adama Woźniaka, mieszkańca Dolnego Wrzeszcza, który wychował się w dawnej Kolonii Zieleniec.
„Najfajniejsze ślizgawki były na Marksa…”
Prezentuję czwartą, ostatnią część wspomnień pani Sylwii Baranowskiej z Dolnego Wrzeszcza:
„Po parzystej stronie mieszkał p.Sielicki, który robił fajne taborety…”
Zachęcona pozytywnym odbiorem swoich spisanych wspomnień, pani Sylwia Baranowska postanowiła pisać dalej, z przyjemnością więc prezentuję Wam trzeci odcinek:
Na marginesie książki „Poniemieckie” Karoliny Kuszyk
Nie jest to książka o Gdańsku. Albo raczej: nie jest to książka tylko o Gdańsku. Poniemieckie to opowieść o całych tzw. ziemiach odzyskanych – obszarze stanowiącym ok. 1/3 terytorium dzisiejszej Polski, który przypadł jej w 1945 roku kosztem pokonanych w drugiej wojnie światowej Niemiec.
„Latawce najlepiej puszczało się na wysypisku…”
Oto druga część wspomnień pani Sylwii Baranowskiej, mieszkanki Dolnego Wrzeszcza, spisanych za moja zachętą i publikowanych za jej zgodą (bardzo dziękuję!):
Na marginesie „Wspomnień z młodości ubogiej służącej”
Najnowszą książkę z serii Danzig w Gdańsku wydawca – Fundacja Terytoria Książki (związana z wydawnictwem słowo/obraz terytoria) opisuje jako „obrazki z życia gdańskiego mieszczaństwa oraz biedoty drugiej połowy XIX wieku”, podkreślając, że to okres wciąż słabo znany zarówno gdańskiej historiografii, jak i współczesnemu polskiemu czytelnikowi.
„Jesienią znosiliśmy z Kościuszki sterty klonowych liści…”
Poniżej prezentuję pierwszą część wspomnień pani Sylwii Baranowskiej, mieszkanki Dolnego Wrzeszcza, spisanych za moja zachętą i publikowanych za jej zgodą (bardzo dziękuję!):
„Polanki. Podmiejskie rezydencje mieszczan gdańskich” – wrażenia po lekturze
Starsi mieszkańcy Gdańska pamiętają zapewne, że do 1965 roku dzisiejsza stacja SKM Gdańsk Przymorze-Uniwersytet nosiła nazwę Gdańsk Polanki. Dzielnicę Przymorze zaczęto bowiem wznosić dopiero w 1959 roku, Uniwersytet Gdański zaś utworzono 11 lat później.
Złota polska jesień w Jaśkowej Dolinie (wideo)
Drugi spacer po Wrzeszczu śladem dawnych pocztówek trafił pod strzechy, a ja, korzystając z uroków złotej polskiej jesieni, znów wybrałem się śladem kilku pocztówek z tej publikacji do Jaśkowej Doliny.
Spotkanie z czytelnikami w Bibliotece Kolonia (wideo)
Po przerwie urlopowej wznowiliśmy spotkania promujące drugi tom albumu Wrzeszcz na dawnej pocztówce. Tym razem odwiedziliśmy Bibliotekę Kolonia w Dolnym Wrzeszczu (ul. Manifestu Połanieckiego), najbliższą naszym sercom filię Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku.
O „Ogrodach odchodzących…?” Katarzyny Rozmarynowskiej raz jeszcze
Nie jest to nowość wydawnicza, ale na pewno jest to wydawnicza sensacja, dlatego też wypadałoby, abym i ja poświęcił jej tu nieco miejsca. Otóż wydana w 2011 roku książka Katarzyny Rozmarynowskiej pt. Ogrody odchodzące…? spotkała się z ogromnym zainteresowaniem czytelników i wyprzedała w krótkim czasie. Kto nie zdążył, musiał zadowolić się egzemplarzami dostępnymi w czytelniach…
Z wizytą w Starym Sobieskim na Szubienicznej Górze
Rok temu pisałem o nowym punkcie widokowym na Szubienicznej Górze oraz planowanym udostępnieniu do zwiedzania nieczynnego od dwóch dekad zbiornika wodociągowego zwanego Starym Sobieskim. W zeszłą niedzielę w końcu wszedłem do środka. Gwoli przypomnienia: zbiornik wodociągowy Stary Sobieski oddano w 1911 roku. Przez ponad osiem dekad utrzymywał stabilne ciśnienie w miejskiej sieci wodociągowej, służąc zarazem…
Oto jest dzień! Premiera drugiego tomu „Wrzeszcza na dawnej pocztówce”
Dłuuuuugo wyczekiwana premiera drugiego tomu „Wrzeszcza na dawnej pocztówce” za nami! Do Nowej Synagogi we Wrzeszczu przybyło wczoraj ponad 200 osób, nakład był rozchwytywany, co bardzo nas cieszy – i nieskromnie przyznamy, że wcale nie dziwi… 😉 Dziękuję wszystkim, którzy przyszli posłuchać i kupić nasz album 🙂 Tutaj skrócone nagranie ze spotkania: O kolejnych…
„Architektura zespołu Politechniki Gdańskiej 1904–2018” – wrażenia po lekturze
Dwa lata temu podzieliłem się z Państwem wrażeniami po zakupie albumiku pt. Kampus Politechniki Gdańskiej. Ciesząca oko książeczka zwiększyła mój apetyt na docelową, ambitniejszą publikację, której była zapowiedzią. Jej autor – na co dzień profesor architektury związany z Politechniką Gdańską, ale szerzej znany przede wszystkim jako popularyzator wiedzy o architekturze Gdańska – słowa dotrzymał i…
Drugi tom „Wrzeszcza na dawnej pocztówce” – wideozapowiedź
Każda dobra książka powinna mieć godną zapowiedź, a już szczególnie taka, na którą świat czekał 5 lat… 😉 Więc oto jest: Niebawem nasz album (tutaj wydruk próbny) trafi do drukarni 🙂 Premierę zaplanowaliśmy na 11 lipca o godz. 18:00 w Nowej Synagodze we Wrzeszczu (tutaj link do wydarzenia na FB). Będzie się działo 😉
69 lat rynku we Wrzeszczu
DODANE 6.05.2021: Portal Trójmiasto.pl poprosił mnie o podzielenie się swoimi wspomnieniami dotyczącymi tego miejsca, tutaj przeczytacie artykuł z moimi opowieściami. ————— Osoby historycznie niewtajemniczone zastanawiają się pewnie: jaki rynek we Wrzeszczu? Gdzie? Rynek to jest w Krakowie! Osoby historycznie wtajemniczone zapytają: jak to 69 lat? Przecież rynek we Wrzeszczu powstał setki lat temu (chociaż dziś…
Al. Grunwaldzka na zdjęciu z walk ulicznych w stanie wojennym
Niedawno napisał do mnie czytelnik, by podzielić się prywatnym zdjęciem, na którym uwieczniono skrzyżowanie al. Grunwaldzkiej z ul. ks. Leona Miszewskiego: Jak piszę pan Marek Harasimowicz: „Zdjęcia przedstawiają walki uliczne mieszkańców z oddziałami ZOMO w czasie dużej, niezależnej manifestacji 1 maja 1983 roku.” Czyli formalnie jeszcze w stanie wojennym, który oficjalnie zakończył się 22 lipca…
Wojenny Wrzeszcz na kolorowym filmie!
Nieco ponad dwa lata temu na YouTube’owym kanale kolońskiej Weltfilmerbe opublikowany został film z prywatnego archiwum, ukazujący Gdańsk – oraz Wrzeszcz – w roku 1940. Film – co zrozumiałe – wzbudził wielką sensację – tutaj możesz przeczytać moją analizę. Okazuje się, że jest ciąg dalszy! Trzy tygodnie temu na tym samym kanale pojawiło się inne nagranie…
Lecznica dla koni z UNRRY przy al. Hallera na filmie!
Zobacz rozładunek koni w kronice filmowej. Zobacz Państwową Lecznicę dla Zwierząt z dostaw UNRRA Wrzeszcz – Zaspy w kronice filmowej.
Sensacyjna pocztówka z niezwykłą kamienicą
W ostatnim dniu ubiegłego roku w tworzonym przez użytkowników portalu z obrazkami FotoPolska pojawiła się sensacyjna pocztówka, wyszperana z któregoś z portali aukcyjnych. Gdy ją zobaczyłem, to omal nie spadłem z kanapy: W pierwszym momencie z niczym się nie kojarzy, a przecież jest to budynek bardzo charakterystyczny i dobrze we Wrzeszczu wyeksponowany. Mowa o dziś…
Grunwaldzka Dzielnica Mieszkaniowa – dlaczego, kiedy i gdzie?
51 lat budynku Banku Millennium we Wrzeszczu
Patrząc dziś na ten budynek ciężko uwierzyć, że to już 51 lat. Ale rzeczywiście, budynek Narodowego Banku Polskiego otwarto w czerwcu 1967 roku. Nowoczesny, dwukondygnacyjny przeszklony pawilon zaprojektowano w gdańskim Miastoprojekcie, a głównym wykonawcą było Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego. A jak to się stało, że dziś mieści się tam Bank Millennium? Otóż w 1989 roku…
Stary Sobieski, Szubieniczna Góra i piękne widoki
Gdańska Infrastruktura Wodno-Kanalizacyjna (GIWK) zapowiedziała na jesień udostępnienie dla zwiedzających wyremontowanego w ostatnich miesiącach, nieczynnego zbiornika wodociągowego na Szubienicznej Górze (55 m n.p.m), zwanego Starym Sobieskim. Ale już teraz udostępniła uporządkowany teren z nowym punktem widokowym. Nie mogłem wytrzymać i kilka tygodni temu wybrałem się obejrzeć to miejsce wcześniej, zanim – mam nadzieję – zadepczą…
Konopnickiej 10, czyli co to jest??!
20 stycznia br. oddano do użytku budynek mieszkalny, postawiony na miejscu dawnej rozdzielni elektrycznej przy ul. Konopnickiej 10 (róg ul. ks. Zator-Przytockiego). Przyznam, że sporo obiecywałem sobie po tej inwestycji – nieczęsto bowiem „plombuje się” zabudowę mieszkalną w centrum Wrzeszcza. Wyobrażałem sobie, że powstanie tam coś oryginalnego, co będzie połączeniem współczesnych trendów z wyraźnym nawiązaniem…
Powojenny Wrzeszcz na zdjęciach z domowego archiwum
Najprzyjemniejszym elementem całej przygody z historią Wrzeszcza jest możliwość dzielenia się swoją wiedzą z mieszkańcami – zarówno poprzez publikacje, jak i podczas prelekcji. Najwięcej satysfakcji zaś przynoszą sytuacje, w których publiczność rewanżuje się opowieścią o swoim własnym dawnym Wrzeszczu. Jedną z takich osób jest pani Ewa Gutarowska. Pani Ewa przesłała mi wybór zdjęć z rodzinnego…
Powojenne perypetie „domu z wieżą” przy al. Legionów
Charakterystyczny budynek przy al. Legionów, w którym przed wojną mieściło się obserwatorium, a który do niedawna użytkowany był przez Uniwersytet Gdański, od jakiegoś czasu jest na sprzedaż. Chętnych do kupna nie ma, o czym było w tym artykule. Że jest to budynek problematyczny i nie pierwszy raz przysparzający problemów przekonałem się ostatnio. Otóż natrafiłem na…
Wrzeszcz w teledysku Pauliny Przybysz
Piosenkarka Paulina Przybysz wypuściła właśnie singla pt. „Pirx”, który zapowiada nowy album. Wideoklip do piosenki nakręcono… we Wrzeszczu 🙂 Scenografią jest przede wszystkim zrewitalizowana ulica Wajdeloty, ale kilka scen nakręcono także przy ul. Waryńskiego oraz ul. Bohaterów Getta Warszawskiego. Miło! Klip można obejrzeć tutaj:
Album(ik) „Kampus Politechniki Gdańskiej” – wrażenia
Nie będzie przesadą stwierdzenie, że jednym z głównych katalizatorów przemiany Wrzeszcza w wielkomiejską dzielnicę na początku XX wieku było powstanie kampusu Politechniki Gdańskiej w południowej części dzielnicy. Tym bardziej zaskakuje fakt, że jak dotąd nie poświecono temu tematowi osobnej książki. Co prawda w przeszłości ukazywały się publikacje poświęcone gdańskiej uczelni technicznej, ale skupiały się one…
Wrzeszcz widziany z lasu
Od jesieni ubiegłego roku w Oliwie i we Wrzeszczu tworzone są nowe tzw. osie widokowe. Wycina się lub przycina wybrane drzewa i odsłania niedostępne do tej pory widoki na miasto. We Wrzeszczu jak dotąd powstały cztery takie osie – trzy w Parku Jaśkowej Doliny oraz jedna w Aniołkach. Jest to nawiązanie do przedwojennych punktów widokowych z panoramą Gdańska.…