Kilka tygodni temu nakładem Wydawnictwa Marpress ukazała się książka Jana Daniluka Dwudziestolecie pomiędzy. Miniatury o Wolnym Mieście Gdańsku (1920-1939). Jest to zbiór 33 artykułów, w większości wcześniej opublikowanych na portalu Trójmiasto.pl, stanowiących swego rodzaju mozaikę przedwojennej gdańskiej rzeczywistości, z podziałem na kilka kategorii. „Rzeczy pierwsze” – stacje benzynowe, rozgłośnia radiowa, lotnisko, zoo, muzeum historii miasta…

Ponad 8 lat po ciepło przyjętej w kręgach sympatyków historii lokalnej książce Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby, Henryk Jursz wydał długo wyczekiwane opracowanie dotyczące przedwojennej linii Kokoszki-Gdynia. Jest to temat ważny nie tylko w skali naszego podwórka, ale także w skali ponadregionalnej – dobrze więc, że na setną rocznicę budowy doczekaliśmy jego opracowania. Autor zaczyna…

W zeszłym roku gdańskie Hevelianum wydało syntetyczną publikację o historii zajmowanej przez siebie Góry Gradowej, w tym zaś proponuje praktyczny spacerownik po tym miejscu. Na niespełna 80 stronach skatalogowano poszczególne obiekty i poukładano je w trzy propozycje tras spacerowych. W ten sposób otrzymujemy coś na kształt leksykonu – każde hasło opatrzono zdjęciem i syntetycznym opisem,…

Wydane przez Fundację Terytoria Książki Cmentarze przy Wielkiej Alei w Gdańsku 1867-1945 to kolejna piękna publikacja powstała na bazie doktoratu – tym razem na podstawie pracy obronionej w 2019 roku przez Annę Krüger. Jak wskazuje tytuł, książka przybliża dzieje cmentarzy, które począwszy od końca lat 60. XIX wieku powstawały wzdłuż dzisiejszej alei Zwycięstwa. Przyglądamy się…

Gdańska Fundacja Terytoria Książki wydała niedawno kolejny tom w bardzo ciekawej serii Danzig w Gdańsku, prezentującej szerzej nieznane teksty o naszym mieście, napisane przed 1945 rokiem. Tym razem jest to zbiór kilkudziesięciu artykułów prasowych, opublikowanych w Danziger Volksstimme – poczytnym, międzywojennym organie prasowym gdańskiej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Ich autorem jest Richard Teclaw (1896-1956), jeden…

Kolejna – po Miastach skoszarowanych Jana Daniluka – pięknie wydana przez Muzeum Gdańska monografia traktuje – jak informuje podtytuł – o początkach kąpielisk morskich w okolicach Gdańska w latach 1800-1870. Autor najwięcej uwagi poświęcił Sopotowi, ale opowiada także o początkach kąpielisk w Brzeźnie, na Westerplatte, w Wisłoujściu, Jelitkowie oraz na Stogach. Janusz Dargacz temat potraktował…

Pierwsze wydanie książki Piotra Perkowskiego, które ukazało się w 2013 roku, wywołało niemałą sensację. Ta pionierska próba opisania kulturowej historii powojennego Gdańska zachwyciła czytelników i podzieliła krytyków. By daleko nie szukać: portal HistMag.org przyznał jej maksymalną liczbę punktów, a tygodnik POLITYKA uhonorował swoją Nagrodą Historyczną w kategorii „prace naukowe i popularnonaukowe”. Zawodowi historycy byli trochę…

Andrzej Januszajtis ekscytował się przeszłością Gdańska zanim stało się to modne. Zaczął zaraz po wojnie, gdy nie było Internetu, serwisu FotoPolska czy historycznych grup na Facebooku, a informacje i historyczne ilustracje trzeba było mozolnie wydobywać z archiwów, starych publikacji oraz dawnej prasy. Od początku była to praca pasjonata, który bada to, co go akurat zainteresowało…

Gdańskie Hevelianum, od kilkunastu lat z powodzeniem przywracające Gdańszczanom oraz turystom zaniedbany przez dekady teren Góry Gradowej z pozostałościami nowożytnych fortyfikacji miejskich, wydało niedawno syntetyczne opracowanie dziejów tej części gdańska. Jego autorem jest nie kto inny jak Jan Daniluk – i nie jest to przypadek. Otóż Autor 11 lat temu Górze Gradowej poświęcił swoją pracę…

Przeciętny gdańszczanin, jeżeli w ogóle kojarzy jakiejkolwiek związki naszego miasta ze Szwecją, to najczęściej ograniczają się one do… sklepu IKEA w gdańskiej Matarni. A przecież jest tego o wiele więcej – Gdańsk od średniowiecza połączony był ze Skandynawią wymianą handlową czy kulturalną i niejednokrotnie uczestniczył w wydarzeniach politycznych związanych z tą częścią naszego kontynentu. O…

Nie jest to książka o Gdańsku. Albo raczej: nie jest to książka tylko o Gdańsku. Poniemieckie to opowieść o całych tzw. ziemiach odzyskanych – obszarze stanowiącym ok. 1/3 terytorium dzisiejszej Polski, który przypadł jej w 1945 roku kosztem pokonanych w drugiej wojnie światowej Niemiec. Jest to opowieść utkana ze wspomnień, fizycznych śladów oraz rozmów: wspomnień…

Najnowszą książkę z serii Danzig w Gdańsku wydawca – Fundacja Terytoria Książki (związana z wydawnictwem słowo/obraz terytoria) opisuje jako „obrazki z życia gdańskiego mieszczaństwa oraz biedoty drugiej połowy XIX wieku”, podkreślając, że to okres wciąż słabo znany zarówno gdańskiej historiografii, jak i współczesnemu polskiemu czytelnikowi. Zgadzam się z tym stwierdzeniem w zupełności – dziewiętnastowieczny, „pruski”…

Starsi mieszkańcy Gdańska pamiętają zapewne, że do 1965 roku dzisiejsza stacja SKM Gdańsk Przymorze-Uniwersytet nosiła nazwę Gdańsk Polanki. Dzielnicę Przymorze zaczęto bowiem wznosić dopiero w 1959 roku, Uniwersytet Gdański zaś utworzono 11 lat później. Toteż oddana do użytku w 1952 roku stacja kolejki podmiejskiej otrzymała nazwę leżącej po sąsiedzku historycznej części Oliwy. Polanki jednak nie…

Nie jest to nowość wydawnicza, ale na pewno jest to wydawnicza sensacja, dlatego też wypadałoby, abym i ja poświęcił jej tu nieco miejsca. Otóż wydana w 2011 roku książka Katarzyny Rozmarynowskiej pt. Ogrody odchodzące…? spotkała się z ogromnym zainteresowaniem czytelników i wyprzedała w krótkim czasie. Kto nie zdążył, musiał zadowolić się egzemplarzami dostępnymi w czytelniach…

Dwa lata temu podzieliłem się z Państwem wrażeniami po zakupie albumiku pt. Kampus Politechniki Gdańskiej. Ciesząca oko książeczka zwiększyła mój apetyt na docelową, ambitniejszą publikację, której była zapowiedzią. Jej autor – na co dzień profesor architektury związany z Politechniką Gdańską, ale szerzej znany przede wszystkim jako popularyzator wiedzy o architekturze Gdańska – słowa dotrzymał i…

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że jednym z głównych katalizatorów przemiany Wrzeszcza w wielkomiejską dzielnicę na początku XX wieku było powstanie kampusu Politechniki Gdańskiej w południowej części dzielnicy. Tym bardziej zaskakuje fakt, że jak dotąd nie poświecono temu tematowi osobnej książki. Co prawda w przeszłości ukazywały się publikacje poświęcone gdańskiej uczelni technicznej, ale skupiały się one…