Kilka dni temu w serwisie FotoPolska pojawiła się kolejna bardzo rzadka pocztówka ukazująca przedwojenny Wrzeszcz – tym razem jest to dawny Kleinhammerpark (Park Kuźniczki) z wyraźnie widocznym pawilonem restauracyjnym:
Doczekaliśmy kolejnej aukcyjnej sensacji: na portalu eBay.de pojawiła się pocztówka, przedstawiająca perspektywę dzisiejszej ulicy Dmowskiego z wrzeszczańskim dworcem kolejowym w roli głównej:
W latach Wolnego Miasta Gdańska wschodnia część Wrzeszcza stanowiła największy plac budowy w mieście. Jedną z ciekawszych prowadzonych tu na przełomie lat 20. i 30 inwestycji był budynek dla Charytatywnej Spółdzielni Domów Spokojnej Starości Sp. z o. o. (Gemeinnützigen Rentnerheimgenossenschaft G. m. b. H.), postawiony przy Posadowskyweg (dziś ul. Jana Kochanowskiego), między jej skrzyżowaniami z…
O dawnym osiedlu Kolonia Rzeszy (Reichskolonie) pisałem tu kilkukrotnie, ostatnio przy okazji sensacyjnej pocztówki, jaka wypłynęła na jednej z aukcji (tak po prawdzie, to każda pocztówka z tego rejonu jest sensacją!). Niedawno na portalu FotoPolska.pl pojawiło się doskonałe zdjęcie pokazujące róg Posadowskyweg i Baerenweg (ul. Kochanowskiego i Mickiewicza), datowane na lata 1905-07:
Zabudowa Dolnego Wrzeszcza, który był największym placem budowy Wolnego Miasta, przed końcem II wojny zatrzymała się na wysokości ulic Krzemienieckiej i Lwowskiej.
W latach Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939) Dolny Wrzeszcz był wielkim placem budowy. Nowe bloki, kamienice i pojedyncze domy stawiały zarówno spółdzielnie mieszkaniowe, władze miejskie, jak i prywatni inwestorzy.
Nieco ponad 8 lat temu zebrałem tu w jednym poście wszystkie znane mi pocztówki prezentujące dawne osiedle Kolonia Rzeszy (Reichskolonie). „Wypłynięcie” każdej z nich było małą sensacją.
Ulica Poprzeczna, łącząca ul. Stanisława Wyspiańskiego z ul. Konrada Leczkowa, ma zaledwie ok. 60 metrów i przypuszczalnie jest najkrótszą ulicą Wrzeszcza.
Niemiecki eBay – a właściwie jego użytkownicy – nie przestają mnie zaskakiwać. W ostatnich tygodniach na tym portalu aukcyjnym pojawiły się 2 fantastyczne pocztówki z Dolnego Wrzeszcza.
O tym, że wrzeszczańskie podwórka kryją niejedną niespodziankę, pisałem 5 lat temu, przy okazji „odkrycia” domu ogrodnika na posesji nieistniejącej dziś willi następcy niemieckiego tronu. Nie zdziwiło mnie zatem zupełnie, gdy jakiś czas temu natknąłem się na ten obiekt na podwórku kamienic stojących przy skrzyżowaniu ulic Do Studzienki i Matejki:
Czy zastanawialiście się kiedykolwiek nad tym, jak wyglądał Wrzeszcz widziany z Oliwy, ponad rozciągającymi się pomiędzy obiema tymi dzielnicami polami, łąkami i nieużytkami? Dłużej zastanawiać się nie musicie. Otóż kilka dni temu niezrównany Jan Daniluk udostępnił świetne zdjęcie ze swoich zbiorów, wykonane w 1941 roku. Prezentuje ono widok z dzisiejszej ul. Polanki w kierunku Wrzeszcza:…
Od kilku tygodni burzą przedostatni ocalały budynek dawnej bazy 17. Zachodniopruskiego Batalionu Taborów przy al. Grunwaldzkiej, w okresie powojennym mieszczący Gdańskie Zakłady Papiernicze: Pisałem o historii tego prawie 130-letniego kompleksu w jednym z pierwszych postów na tym blogu, a także na portalu Trójmiasto.pl. Warto przeczytać przy tej smutnej okazji.
Rok 1945 zwykliśmy traktować jako moment, w którym zasadniczo umarł stary, przedwojenny Gdańsk. To znaczne uproszczenie, bowiem on odchodził po kawałku, niepostrzeżenie, w tle codziennej krzątaniny. Dla starszych mieszkańców ta uwaga jest oczywista, ale dla mojego pokolenia, które zastało Gdańsk już z grubsza powojenny – wcale nie. Uświadomiła mi to po raz kolejny notka prasowa…
Nieco ponad dwa lata temu na YouTube’owym kanale kolońskiej Weltfilmerbe opublikowany został film z prywatnego archiwum, ukazujący Gdańsk – oraz Wrzeszcz – w roku 1940. Film – co zrozumiałe – wzbudził wielką sensację – tutaj możesz przeczytać moją analizę. Okazuje się, że jest ciąg dalszy! Trzy tygodnie temu na tym samym kanale pojawiło się inne nagranie…
W ostatnim dniu ubiegłego roku w tworzonym przez użytkowników portalu z obrazkami FotoPolska pojawiła się sensacyjna pocztówka, wyszperana z któregoś z portali aukcyjnych. Gdy ją zobaczyłem, to omal nie spadłem z kanapy: W pierwszym momencie z niczym się nie kojarzy, a przecież jest to budynek bardzo charakterystyczny i dobrze we Wrzeszczu wyeksponowany. Mowa o dziś…
Podczas pierwszego wiosennego spaceru do Parku Jaśkowej Doliny zajrzałem na ul. Sosnową, by przekonać się na własne oczy, jak postępuje przebudowa dawnej remizy strażackiej nr 3 (Feuerwache III), w której obecnie mieszczą się Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku oraz Wojewódzkie Centrum Powiadamiania Ratunkowego. Dzieje się! Ale po kolei. Budynek został oddany do użytku…
Wygląda na to, że trwające od wielu lat perypetie z terenem dawnego Klubu Sportowego Gedania przy ul. Kościuszki właśnie dobiegają smutnego końca. Po latach nieużywania – bądź używania niezgodnie z przeznaczeniem – władze klubu sprzedały teren deweloperowi, który postawi tu kolejne osiedle mieszkaniowe. Jeśli czytać między wierszami, to ostatnie doniesienia prasowe nie pozostawiają co do tego…
Duża część mojego najnowszego artykułu w czasopiśmie 30 dni (popełnionego wspólnie z Janem Danilukiem), poświęconego historii obozu pracy przymusowej Narvik dotyczy jego powojennych losów. Przez kilka dekad baraki wykorzystywane były w rozmaitych celach: jako budynki biurowe, przemysłowe, ale także – co dziś słusznie szokuje – mieszkalne. Podobnie działo się z innymi barakami o wojennej proweniencji w…
Niedawno zakończyła się na Allegro ciekawa aukcja (nie było ofert kupna!) – egzemplarz czasopisma Wielkopolska Ilustracja (nr 35 z 1 VI 1935): Zamieszczono w nim całostronicowy artykuł-reklamę, zawierający „garść informacyj o Ognisku Wycieczkowym w Gdańsku, przy Bratniej Pomocy Zrzeszenia Studentów Polskich Politechniki Gdańskiej”, czyli popularnym Bratniaku przy Heeresanger 11 (dziś al. Legionów 11, budynek SP…
Jak zapewne większość z Was zdążyła się zorientować, zdjęć ukazujących dawny Wrzeszcz jest zatrzęsienie, chociaż nie wszystkie części dzielnicy są jednakowo w tym zatrzęsieniu reprezentowane – stąd moje regularne zachwyty na tym blogu, gdy w sieci pojawia się obrazek ukazujący mało nam dotąd znany zakątek. Inaczej sprawa wygląda z ruchomymi obrazami – przez cztery lata…
Kilka miesięcy temu przy okazji prac nad drugim tomem albumu Wrzeszcz na dawnej pocztówce, w którym zapuszczamy się m.in. w okolice ul. Partyzantów, odwiedziłem Komendę Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku. W jej archiwum znalazłem m.in. trzy zdjęcia przedstawiające przedwojennego gdańskiego strażaka o nazwisku Ferdinand Hemke. Fotografie pokazują go w różnych okresach służby: „] Wojtek Gruszczyński…
Twierdziłem i twierdzę, że jeśli chodzi o przedwojenne wrzeszczańskie pocztówki, to po strychach i piwnicach wciąż jeszcze poukrywanych jest wiele zaskakujących widoków. Słuszność tej wiary potwierdził ostatnio serwis aukcyjny eBay.de. Najpierw na aukcję wystawiono pocztówkę z 1910 roku przedstawiającą Bahnhofstrasse, czyli dzisiejszą ul. Dmowskiego, na odcinku przed skrzyżowaniem z ul. Brzozową: Widzimy tu Hotel Reichsadler (dziś w…
W Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej wypatrzyłem ostatnio dwie bardzo ciekawe fotografie Wrzeszcza. Wykonał je ok. 1893 roku niejaki Wilhelm Dreesen. Chciałbym dziś Wam zaprezentować pierwszą z nich. Zdjęcie zrobiono z Góry Jana. Widoki z tego wzniesienia pojawiały się na dziesiątkach pocztówek, jednak zazwyczaj są one późniejsze i ukazują już prawie ukształtowaną dzielnicę. Tymczasem omawiana tutaj fotografia…
W ostatnich latach Pomorska Biblioteka Cyfrowa udostępniła na swoich serwerach całą masę publikacji, po które dotąd trzeba było fatygować się do np. Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. Dzięki temu przeciętny pasjonat historii naszego miasta może bez wychodzenia z domu sięgnąć po m.in. XIX-wieczne przewodniki po Gdańsku, Danzig und seine Bauten, czy księgi adresowe Gdańska z lat…
Przed kilkunastoma minutami na niemieckim eBay’u zakończyła się licytacja bardzo rzadkiej i jednocześnie bardzo pięknej pocztówki z 1906 roku, przedstawiającej Marienstrasse, czyli ul. Wajdeloty: Tak ten fragment ulicy wygląda dziś: Widokówka „poszła” za 168 euro!!! Nabywcy gratuluję – i podziwiam jego/jej brawurę… 😉 Przy okazji przypominam inne cudo z tej ulicy: 100 lat temu przy Marienstrasse Podobał…
Portal aukcyjny eBay chyba nigdy nie przestanie mnie zaskakiwać. Raz na kilka miesięcy pojawiają się na nim pocztówki, od których spadają mi skarpetki. Co prawda nie zawsze czynią to z takim szelestem, jak w przypadku wrzeszczańskiego dworca kolejowego, ale na to, co pojawiło się tam ostatnio, nie mogę narzekać. Otóż za kilka godzin zakończy się aukcja pocztówki przedstawiającej Baumbach…
Jak powszechnie wiadomo, większa część historycznej zabudowy obecnej al. Grunwaldzkiej – przynajmniej na jej wrzeszczańskim odcinku – została zniszczona pod koniec ostatniej wojny. Gdzie jak gdzie, ale akurat przy głównej ulicy niewiele zachowało się oryginalnej architektury. Jeśli jednak zajrzymy głębiej, na podwórka, może spotkać nas miła niespodzianka – co przytrafiło mi się kilka dni temu…
Ostatnio dotarło do mnie, że podczas gdy ja zagłębiam się tu we wrzeszczańskie detale, to duża część ludności cywilnej – głównie przyjezdnej, ale, jak się przekonuję na co dzień, nie tylko – nie zna faktów podstawowych. Postanowiłem więc wykonać małą pracę u podstaw i jednocześnie ułatwić niezorientowanym życie. Oto 5 najważniejszych faktów dotyczących Wrzeszcza, które…
Jednym z najbardziej tajemniczych miejsc przedwojennego Wrzeszcza jest dla mnie Hotel Hohenzollern. Dlaczego? Bo nie znam żadnych jego wyraźnych fotografii. Przybytek ten stał do 1945 roku na rogu dzisiejszej al. Grunwaldzkiej i ul. Kościuszki, vis-a-vis niewielkiego, starego katolickiego cmentarza; obecnie w miejscu zajmowanym przez budynek hotelu przebiega wiadukt al. Żołnierzy Wyklętych: Hotel swą nazwą czcił, rzecz jasna, niemiecką…
Dyskusja na jednym z gdańskich for historycznych przypomniała mi o pewnym niesamowitym zdjęciu lotniczym. Nie, nie chodzi mi o kolekcję zdjęć z 1929 roku, zaprezentowanych cztery lata w arcyciekawym albumie, lecz o pojedynczą fotkę, datowaną między 1917 a 1925 rokiem, a którą znaleźć można w archiwum ETH-Bibliothek z Zurychu. Kiedyś zamieściłem je tutaj, ale w trochę…
W latach 20. ubiegłego wieku na południowo-zachodnim stoku Królewskiego Wzgórza (Königshöhe) w Parku Jaśkowej Doliny powstało osiedle domów. Przyjrzałem mu się dokładnie dopiero niedawno i muszę przyznać, że mnie ono zauroczyło. Niestety, nie mam 1,6 mln, pozostaje mi więc napisać kilka słów o historii tego miejsca. Budowę osiedla rozpoczęto w 1925 roku. Przy nowo wytyczonej…
Browar na Kuźniczkach przestał działać kilkanaście lat temu. Może nam się to podobać lub nie, tak samo, jak może się nam podobać lub nie fakt, iż teren kupiło PB Górski i buduje na nim osiedle mieszkaniowe. Na fakty nie ma się jednak co obrażać, warto zatem przyjrzeć się pozytywom. Jednym z nich jest to, że…
Każde gdańskie dziecko wie, że jak pogrzebie z ziemi wystarczająco głęboko, to prędzej czy później znajdzie ciekawy fant. Nic dziwnego więc, że trwająca od kilku lat gigantyczna przebudowa okolic wrzeszczańskiego dworca przyniosła ze sobą sporo ciekawych odkryć. Myślę, że warto podsumować te znaleziska. 1) Zaczęło się wczesną wiosną, od piwnic i fundamentów pierwszego wrzeszczańskiego dworca…
17 GRUDNIA 2015: Tekst o zajeździe Hermannshof, który opublikowałem tu pierwotnie, przerobiłem i rozszerzyłem w artykuł Brunshof i Hermannshof – zapomniane majątki Wrzeszcza, opublikowany w czasopiśmie 30 dni (nr 6/2015, s. 36-43). Poniżej przedstawiam pierwsze dwie strony artykułu na zachętę – i zapraszam do kiosków 🙂 INFORMACJE, KTÓRE NIE ZMIEŚCIŁY SIĘ W ARTYKULE: W słynnej galerii Albertina w Wiedniu obejrzeć można…
Kilka miesięcy temu napisałem, że Górny Wrzeszcz to dla mnie kraina wciąż w dużej mierze tajemnicza. Uwaga ta tym bardziej ma zastosowanie do tej części dzielnicy, którą dziś nazywamy Aniołkami. Niby to Wrzeszcz, ale jakoś tak nie bardzo… Korzystając więc z pięknej pogody zacząłem te okolice eksplorować. Tereny nazywane dziś Aniołkami w przeszłości były częścią wsi Suchanino (Zigankenberg);…