Właśnie ukazała się rzecz dla miłośników historii Wrzeszcza bezcenna: książeczka Elise Püttner zatytułowana Jaśkowa Dolina i Góra Jana nieopodal Gdańska. Jej tłumaczenia i wydania podjął się duet Aleksander Masłowski i Roman Kowald, który przed pięciu laty wydał tłumaczenia dwóch innych XIX-wiecznych tekstów: Cały Gdańsk za dwadzieścia srebrnych groszy W. F. Zerneckego oraz Dawno temu w Nowym Porcie Maxa Kiesewettera. Jaśkowa Dolina i Góra Jana nieopodal Gdańska inicjuje działalność nowej oficyny wydawniczej, która ma przedstawiać współczesnym gdańszczanom dziewiętnastowieczne publikacje historyczno-krajoznawcze.
Książeczka pani Püttner jest skróconą i zaktualizowaną wersją anonimowej książki Der Johannisberg bei Danzig z 1842 roku. Jak wskazuje tytuł, publikacja poświęcona jest wrzeszczańskiemu kompleksowi parkowemu, cieszącemu się w tamtym czasie (rok 1890) niezwykłą popularnością. Zanim jednak poznamy sam park, autorka opisuje dwie alternatywne trasy, prowadzące ku niemu z centrum Gdańska, dzięki czemu dowiadujemy się sporo ciekawych rzeczy także o Wielkiej Alei, Suchaninie i Pieckach. Należy zaznaczyć, iż pomimo swojej niepozornej objętości książka zawiera niezwykłe bogactwo informacji i ciekawostek; praktycznie w każdym zdaniu przytaczany jest jakiś fakt.
Tłumaczenie oryginalnego tekstu poprzedzone jest stosownym wstępem, w którym przedstawiono pokrótce biografię autorki. Samemu tekstowi towarzyszą przypisy, z jednej strony ułatwiające odnalezienie na współczesnej mapie opisywanych miejsc, z drugiej – prostujące drobne nieścisłości czy błędy popełnione przez autorkę. Tekst został wzbogacony o dawne ilustracje (w tym kilkanaście rycin ze wspomnianej książki Der Johannisberg bei Danzig) i współczesne zdjęcia (łącznie 62), zaś na końcu książeczki zreprodukowano mapę Jaśkowej Doliny z XIX wieku z polskim opisem (szkoda tylko, że jest ona taka mała…).
Jaśkowa Dolina i Góra Jana nieopodal Gdańska nie tylko jest cennym źródłem do historii jednego z najważniejszych fragmentów Wrzeszcza, ale także pozwala się przekonać, jak park zdziczał po roku 1945. Jednocześnie może stanowić zachętę do przywrócenia jego dawnego charakteru, poprzez odtworzenie urządzeń parkowych, wykarczowanie krzaków, przycięcie drzew i powtórne odsłonięcie pięknych widoków na zatokę i miasto – czego sobie i Państwu życzę.
Gorąco polecam zakup i uważną lekturę tej książeczki (dostępna jest w sprzedaży wysyłkowej oraz w paru wybranych gdańskich księgarniach – ja swój egzemplarz nabyłem w niezastąpionej Szafie Gdańskiej), i już wyglądam kolejnej publikacji Oficyny Pomuchel.
Elise Püttner, Jaśkowa Dolina i Góra Jana nieopodal Gdańska, tłumaczenie i opracowanie: Aleksander Masłowski i Roman Kowald, Oficyna Pomuchel 2015
