Wycieczka do Leśnej Chatki

Czekając na druk albumu Wrzeszcz na dawnej pocztówce postanowiłem wziąć oddech, odpocząć trochę od opatrzonych już widoków i dla odmiany obejrzeć sobie coś „nowego”. Pretekstu dostarczył mi Tomek Domżalski, zbieracz pocztówek (jak sam zaznacza: jeszcze nie kolekcjoner), który użyczył kilku perełek do ww. wydawnictwa, oraz piękna, wiosenna już właściwie pogoda. Otóż niedawno Tomek kupił na…

Historia wrzeszczańskiego Harrodsa

Tutaj obejrzysz archiwalne zdjęcia Pedetu Osobisty dopisek: Moje najwcześniejsze wspomnienia związane z Pedetem pochodzą z końca lat 80. i początku 90. ubiegłego wieku. Pamiętam, że kupiono mi tam spodnie pseudodżinsowe marki „Zryw” oraz – jeżeli mnie pamięć nie myli – pierwsze w życiu klocki Lego. Ostatni raz na zakupach – już jako dorosły człowiek –…

„Gdańsk – miasto od nowa” – moje wrażenia po lekturze

Latem do sprzedaży trafiło dzieło zapełniające istotną lukę w naszej wiedzy o historii Gdańska. Piotr Perkowski – względnie młody pracownik naukowy Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego – podjął się napisania książki traktującej o życiu codziennym w powojennym Gdańsku. Uwagę czytelnika przykuwa praktycznie od pierwszej strony, bardzo sprawnie ukazując atmosferę psychologiczną, panującą w Gdańsku po jego zdobyciu…

Wrzeszczańscy Huzarzy Śmierci na filmie

Niedawno na YouTubie pojawił się sensacyjny filmik. Ma niecałe 5 minut i na pierwszy rzut oka niby nie pokazuje niczego specjalnego – jacyś żołnierze paradują na koniach na jakimś polu… Nie są to jednak zwykli żołnierze, ani zwykła parada; również miejsce trudno nazwać zwyczajnym. Na filmie uwieczniono paradę słynnych Huzarów Śmierci, skoszarowanych w Strzyży! I…

„Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby” Henryka Jursza – wrażenia po lekturze

Gdańsk i jego przeszłość stały się w ostatnich latach niezwykle popularnym tematem, wokół którego urósł nawet osobny miniprzemysł wydawniczo-usługowy. Z jednej strony to dobrze, bowiem historia naszego miasta jest jednym z jego niewątpliwych atutów ekonomicznych. Z drugiej jednak ilość „dawnogdańskich” inicjatyw niekoniecznie przekłada się na ich jakość. Na szczęście w Gdańsku istnieje także niewielki krąg…

Album „140 lat gdańskich tramwajów” – wrażenia

W sobotę swą premierę miał jubileuszowy album „140 lat gdańskich tramwajów”. Dzięki wspólnemu wysiłkowi Macieja Kosycarza oraz Zakładu Komunikacji Miejskiej w Gdańsku powstała ciesząca oko publikacja, pokazująca rozwój komunikacji tramwajowej w naszym mieście. Na album składają się dobrej jakości reprodukcje pocztówek przedwojennych (łącznie 29), zdjęcia powojenne (38) oraz zdjęcia wykonane w ostatnich kilku latach (47).…

Po lekturze „SS w Gdańsku. Wybrane zagadnienia” Jana Daniluka

W liceum, podobnie jak chyba większość nastolatków płci męskiej pod tą szerokością geograficzną, zainteresowałem się fenomenem nazizmu. Bombardowany literaturą, filmami dokumentalnymi i fabularnymi zaciekawiłem się teatralnością, gigantomanią i totalnie amoralną logiką najstraszniejszego z systemów społeczno-politycznych w dziejach świata. Jeżeli istnieje czyste zło – oto ono, myślałem. Z czasem jednak zainteresowanie to osłabło, a w ostatnich…

Spacer śladem przedwojennego Kaszubskiego Ekspresu

Od dłuższego już czasu nosiłem się z zamiarem przejścia szlakiem dawnej linii kolejowej, która w latach 1914-1945 biegła z Wrzeszcza przez m.in. Niedźwiednik, Brętowo, Jasień i Kokoszki do Starej Piły. Nosiłem się z zamiarem i przez długi czas nic z tego nie wynikało, co jednak w ostatecznym rozrachunku wyszło mi na dobre. Załapałem się bowiem…

Powojenny, zniszczony Gdańsk na kolorowym filmie

Co prawda poniższe nijak nie dotyczy Wrzeszcza, ale jest tak niesamowite, że nie mogę o tym tutaj nie wspomnieć. Od kilku dni zachwycam się – podobnie, jak wszyscy wrażliwi na przeszłość Gdańska – odkrytym niedawno kolorowym filmem, na którym uwieczniono powojenne, zniszczone Główne Miasto. Skarpetki spadają z wrażenia! Zobacz film Film nagrał najprawdopodobniej ok. 1946-47 roku…

Al. Grunwaldzka na fotografii z lat II wojny

Na niemieckim eBay’u znów smaczne kąski – tym razem kilka zdjęć Gdańska z 1941 roku, wśród nich rzadki widok Hauptstrasse/Adolf-Hitler-Strasse w kierunku wrzeszczańskiego rynku, na odcinku przed skrzyżowaniem alei z Baumbachallee, czyli dzisiejszą ul. Konopnickiej (to miejsce, w którym widać kamienicę z narożnym wykuszem oraz charakterystyczną wieżyczką): Ten fragment al. Grunwaldzkiej nieczęsto prezentowany był na…

Kwit z emalierni Johannesa Segora

Krzysztof Grynder, znany w środowisku kolekcjoner gedanialiów i wydawca, przesłał mi niedawno jedną ze swoich pomniejszych aukcyjnych zdobyczy, prezentowane poniżej zaświadczenie o odbyciu nauki: Wydawać by się mogło, że to dokument, jakich tysiące „wala się” po strychach i piwnicach. Ten jednak „kwit” jest pamiątką po firmie, która swą siedzibie miała we Wrzeszczu, a do tego…

Nowe Szkoty na przedwojennej fotografii

Przed wojną pewne fragmenty Wrzeszcza uwieczniano na pocztówkach dosyć namiętnie, inne zaś – bardzo rzadko bądź wcale (chociaż niewykluczone, że po prostu nie wszystko dotrwało do naszych czasów lub też nie wszystko zostało już „odkryte” – vide casus wrzeszczańskiego dworca). Nieobecność pewnych miejsc na przedwojennych widokówkach jest dla mnie co najmniej zastanawiająca. Dlaczego ani jedna…

Państwowe Szkoły Budownictwa w Strzyży

Tym razem chciałbym przybliżyć Wam historię powstania mojego ulubionego „strzyżańskiego” obiektu, a właściwie: kompleksu obiektów. Jest nim zespół budynków Państwowych Szkół Budownictwa przy al. Grunwaldzkiej. Kompleks ten stanowi doskonały przykład zarówno rozmachu, jak i funkcjonalności projektów realizowanych w Polsce w latach stalinowskich. Do roku 1945 w miejscu tym nie znajdowało się dosłownie nic. Omawiany teren…

Wojenny Wrzeszcz na prywatnych zdjęciach

Dziś miało być o czymś innym, ale znów będzie o cudach wystawianych na niemieckim eBay’u. Otóż wczoraj zakończyło się kilka bardzo ciekawych aukcji z Gdańskiem i Wrzeszczem w roli głównej. Na sprzedaż wystawiono prywatne zdjęcia, zrobione podczas II wojny światowej. Te cztery zwróciły moją szczególną uwagę: Widzimy tu hangar lotniczy wrzeszczańskiego lotniska, sfotografowany jakby z…

„Lotnictwo na ziemi gdańskiej 1910–1945” – wrażenia po lekturze

Przed kilkoma tygodniami ukazała się arcyciekawa monografia pt. Lotnictwo na ziemi gdańskiej 1910–1945. Książka powstała na bazie doktoratu, obronionego przez autora – Macieja Bakuna – na Uniwersytecie Gdańskim w 2010 roku. Treść książki podzielono na trzy części. Pierwsza opisuje czasy kajzerowskie i pionierskie próby lotnicze na terenie miasta; druga zajmuje się rozwojem infrastruktury oraz cywilnym lotnictwem…

Grüße aus Reichskolonie czyli pocztówkowy cymes

Całkiem niedawno zachwycałem się nieznanym nikomu wcześniej i niezwykle rzadkim ujęciem baraków obozu kompanii podchorążych Kriegsmarine przy al. Hallera. Dziś chciałbym się podzielić zachwytem innymi rzadkościami, przedstawiającymi dla odmiany tę część Dolnego Wrzeszcza, w której się wychowałem, a mianowicie dawne osiedle Kolonia Rzeszy (Reichskolonie). Skan poniższej pocztówki pojawił się na Forum Dawny Gdańsk wiosną 2006…

Klub Studencki ŻAK przy al. Grunwaldzkiej

Jednym z niewielu miejsc we Wrzeszczu, gdzie dzieje się coś więcej niż handel i jedzenie (tak, mam tu na myśli obie tzw. galerie handlowe) jest Klub Studencki ŻAK przy al. Grunwaldzkiej 195/197. Ambitne kino, teatr, koncerty niszowych artystów o światowej renomie, wystawy. Dzisiaj mija 11 lat od dnia jego uroczystego otwarcia. Sam Klub jest oczywiście…

Obóz kompanii podchorążych Kriegsmarine przy Ostseestrasse

Jan Daniluk, współautor Dolnego Wrzeszcza i Zaspy, zawodowo zajmuje się historią gdańskiego garnizonu, ze szczególnym naciskiem na okres II wojny światowej. Kiedy kilka miesięcy temu pokazał mi poniższe zdjęcie, to z wrażenia spadły mi skarpetki: Każdy, kto choć trochę zna Wrzeszcz bez problemu rozpozna widoczny w tle kościół przy ul. Mickiewicza (wówczas Christuskirche). Dla ułatwienia…

Osiedle Wojska Polskiego w Strzyży, czyli post scriptum do „Zapomnianego Osiedla Roosevelta”

W artykule w bieżącym numerze 30 dni zasygnalizowałem, iż Osiedle Roosevelta powstawało równolegle z Osiedlem Wojska Polskiego. Równoległość ta miała charakter nie tylko czasowy, obie inwestycje łączyło więcej: podobnie peryferyjna względem Wrzeszcza lokalizacja, podobne warunki terenowe, podobny charakter zabudowy. Poniższe podaję gwoli uzupełnienia. Nowe osiedle robotnicze miało stanąć w północno-zachodniej części Wrzeszcza, czyli tak naprawdę…

Fabryka likierów Julius von Götzen AG

O tym, że badanie dziejów lokalnych nigdy się nie kończy, i że co i rusz natrafiam na coś nowego, najlepiej świadczy pewien pominięty w mojej książce Dolny Wrzeszcz i Zaspa (współautor Jan Daniluk) budynek. Jego lokalizacja (ul. Kliniczna 1c) i wygląd sugerują, że miał on raczej marginalne znaczenie. Otóż nic bardziej mylnego. Poniższe podaję więc…

Jarek Wasielewski (fot. Will Hehemann)

Witajcie!

Dziś rozpoczynam nową internetową przygodę z Gdańskiem – tym razem w postaci bloga. Będę pisać trochę o historii, a trochę o teraźniejszości, trochę na poważnie, a trochę kuriozalnie – ale głównie o Wrzeszczu, stąd tytuł. Miłej lektury!