Powojenny Wrzeszcz na zdjęciach z domowego archiwum

Najprzyjemniejszym elementem całej przygody z historią Wrzeszcza jest możliwość dzielenia się swoją wiedzą z mieszkańcami – zarówno poprzez publikacje, jak i podczas prelekcji. Najwięcej satysfakcji zaś przynoszą sytuacje, w których publiczność rewanżuje się opowieścią o swoim własnym dawnym Wrzeszczu. Jedną z takich osób jest pani Ewa Gutarowska. Pani Ewa przesłała mi wybór zdjęć z rodzinnego…

Powojenne perypetie „domu z wieżą” przy al. Legionów

Charakterystyczny budynek przy al. Legionów, w którym przed wojną mieściło się obserwatorium, a który do niedawna użytkowany był przez Uniwersytet Gdański, od jakiegoś czasu jest na sprzedaż. Chętnych do kupna nie ma, o czym było w tym artykule. Że jest to budynek problematyczny i nie pierwszy raz przysparzający problemów przekonałem się ostatnio. Otóż natrafiłem na…

Moja „tysiąclatka”, czyli SP nr 64 im. Marii Skłodowskiej-Curie

Kilka archiwalnych zdjęć:     Kilka słów „od siebie”: Uczęszczałem do tej szkoły w latach 1990-1998. O francuskich współfundatorach wciąż pamiętano, pierwszym językiem obcym, jakiego tam uczono, był właśnie francuski (klasy 5-8). Nauczyciele byli bardzo różni – tych kiepskich przemilczę, natomiast najlepiej wspominam: p. Danutę Zimną (przedmiot zwany ZPT; uczyła prawie od samego początku, bo…

Drób, dużo drobiu na pograniczu Wrzeszcza i Zaspy

Duża część mojego najnowszego artykułu w czasopiśmie 30 dni (popełnionego wspólnie z Janem Danilukiem), poświęconego historii obozu pracy przymusowej Narvik dotyczy jego powojennych losów. Przez kilka dekad baraki wykorzystywane były w rozmaitych celach: jako budynki biurowe, przemysłowe, ale także – co dziś słusznie szokuje – mieszkalne. Podobnie działo się z innymi barakami o wojennej proweniencji w…

Aleja Grunwaldzka w radzieckiej kronice wojennej z 1945 roku

Portal Trójmiasto zaprezentował wczoraj radziecką kronikę wygrzebaną ze zbiorów Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kino-Foto Dokumentów, na której upamiętniono zdobycie Gdańska wiosną 1945 roku przez Armię Czerwoną. Film jest czarno-biały, w połowie pozorowany i nie robi aż takiego wrażenia, jak prezentowany tu kiedyś kolorowy film z 1946-47 roku, jednak i tak jest niesamowity. Otóż widać na nim m.in. luterański…

Plac Anny Walentynowicz, czyli skwerek zamiast kina

W centrum Wrzeszcza wciąż jeszcze są miejsca niezagospodarowane albo zagospodarowane tymczasowo. Od dekad w różnych punktach utrzymuje się prowizorka, która – co tu dużo mówić – przynosi wstyd dzielnicy. Jednym z takich miejsc jest skwerek przy skrzyżowaniu ul. Waryńskiego z al. Grunwaldzką, o którym ostatnio znów robi się głośno. Otóż w sierpniu ma tam stanąć pomnik Anny Walentynowicz,…

Sezon wrzeszczańskich wykopalisk

Każde gdańskie dziecko wie, że jak pogrzebie z ziemi wystarczająco głęboko, to prędzej czy później znajdzie ciekawy fant. Nic dziwnego więc, że trwająca od kilku lat gigantyczna przebudowa okolic wrzeszczańskiego dworca przyniosła ze sobą sporo ciekawych odkryć. Myślę, że warto podsumować te znaleziska. 1) Zaczęło się wczesną wiosną, od piwnic i fundamentów pierwszego wrzeszczańskiego dworca…

Aniołki dla początkujących

Kilka miesięcy temu napisałem, że Górny Wrzeszcz to dla mnie kraina wciąż w dużej mierze tajemnicza. Uwaga ta tym bardziej ma zastosowanie do tej części dzielnicy, którą dziś nazywamy Aniołkami. Niby to Wrzeszcz, ale jakoś tak nie bardzo… Korzystając więc z pięknej pogody zacząłem te okolice eksplorować. Tereny nazywane dziś Aniołkami w przeszłości były częścią wsi Suchanino (Zigankenberg);…

Requiem dla Indiańskiej Wioski

Od lat mówiło się o likwidacji osiedla przy ul. Nad stawem we Wrzeszczu, nazywanym Indiańską Wioską, ale jakoś nikt w to szczególnie nie wierzył, a najmniej chyba sami mieszkańcy, którzy przez dekady zdążyli się tam nieźle zadomowić. Zmieniło się to dopiero w ostatnich kilku latach, kiedy okolice wrzeszczańskiego dworca zamieniono w wielki plac budowy. Ale…

Historia wrzeszczańskiego Harrodsa

Tutaj obejrzysz archiwalne zdjęcia Pedetu Osobisty dopisek: Moje najwcześniejsze wspomnienia związane z Pedetem pochodzą z końca lat 80. i początku 90. ubiegłego wieku. Pamiętam, że kupiono mi tam spodnie pseudodżinsowe marki „Zryw” oraz – jeżeli mnie pamięć nie myli – pierwsze w życiu klocki Lego. Ostatni raz na zakupach – już jako dorosły człowiek –…

Powojenny, zniszczony Gdańsk na kolorowym filmie

Co prawda poniższe nijak nie dotyczy Wrzeszcza, ale jest tak niesamowite, że nie mogę o tym tutaj nie wspomnieć. Od kilku dni zachwycam się – podobnie, jak wszyscy wrażliwi na przeszłość Gdańska – odkrytym niedawno kolorowym filmem, na którym uwieczniono powojenne, zniszczone Główne Miasto. Skarpetki spadają z wrażenia! Zobacz film Film nagrał najprawdopodobniej ok. 1946-47 roku…

Państwowe Szkoły Budownictwa w Strzyży

Tym razem chciałbym przybliżyć Wam historię powstania mojego ulubionego „strzyżańskiego” obiektu, a właściwie: kompleksu obiektów. Jest nim zespół budynków Państwowych Szkół Budownictwa przy al. Grunwaldzkiej. Kompleks ten stanowi doskonały przykład zarówno rozmachu, jak i funkcjonalności projektów realizowanych w Polsce w latach stalinowskich. Do roku 1945 w miejscu tym nie znajdowało się dosłownie nic. Omawiany teren…

Klub Studencki ŻAK przy al. Grunwaldzkiej

Jednym z niewielu miejsc we Wrzeszczu, gdzie dzieje się coś więcej niż handel i jedzenie (tak, mam tu na myśli obie tzw. galerie handlowe) jest Klub Studencki ŻAK przy al. Grunwaldzkiej 195/197. Ambitne kino, teatr, koncerty niszowych artystów o światowej renomie, wystawy. Dzisiaj mija 11 lat od dnia jego uroczystego otwarcia. Sam Klub jest oczywiście…

Osiedle Wojska Polskiego w Strzyży, czyli post scriptum do „Zapomnianego Osiedla Roosevelta”

W artykule w bieżącym numerze 30 dni zasygnalizowałem, iż Osiedle Roosevelta powstawało równolegle z Osiedlem Wojska Polskiego. Równoległość ta miała charakter nie tylko czasowy, obie inwestycje łączyło więcej: podobnie peryferyjna względem Wrzeszcza lokalizacja, podobne warunki terenowe, podobny charakter zabudowy. Poniższe podaję gwoli uzupełnienia. Nowe osiedle robotnicze miało stanąć w północno-zachodniej części Wrzeszcza, czyli tak naprawdę…